Cách tính số lượng litô khi lợp ngói chính xác, tiết kiệm chi phí

Trong thi công mái nhà, litô (li tô) là hạng mục nhỏ nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền, khả năng chịu lực và tính thẩm mỹ của mái ngói. Tuy nhiên, rất nhiều chủ nhà và thậm chí cả thợ thi công vẫn ước lượng litô theo cảm tính, dẫn đến tình trạng thiếu – thừa vật tư, đội chi phí hoặc mái nhanh xuống cấp.

Vậy cách tính số lượng litô khi lợp ngói như thế nào cho đúng kỹ thuật – tiết kiệm – dễ áp dụng? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ từ bản chất đến công thức tính cụ thể, kèm ví dụ thực tế dễ hình dung.

Litô là gì? Vì sao cần tính chính xác số lượng litô khi lợp ngói?

Litô (li tô) là các thanh thép hộp, thép mạ kẽm hoặc gỗ, được lắp ngang trên hệ kèo – xà gồ, có nhiệm vụ:

• Đỡ và cố định ngói lợp

• Phân bố tải trọng mái ngói xuống khung kèo

• Giữ khoảng cách tiêu chuẩn giữa các hàng ngói

• Giúp mái ngói phẳng, đều, không xô lệch

👉 Nếu khoảng cách litô sai hoặc số lượng litô không đủ, hậu quả thường gặp là:

• Ngói bị võng, xô lệch sau thời gian sử dụng

• Mái kêu, rung khi có gió lớn

• Tăng nguy cơ dột, nứt ngói

• Phát sinh chi phí sửa chữa về sau

Vì vậy, cách tính số lượng litô khi lợp ngói không chỉ là bài toán vật tư, mà là yếu tố quyết định chất lượng mái nhà.

Các yếu tố ảnh hưởng đến cách tính số lượng litô khi lợp ngói

Trước khi đi vào công thức, bạn cần nắm rõ 4 yếu tố cốt lõi ảnh hưởng trực tiếp đến số lượng litô:

Loại ngói sử dụng

Mỗi loại ngói có kích thước và bước lợp khác nhau, ví dụ:

• Ngói sóng lớn

• Ngói sóng nhỏ

• Ngói phẳng

• Ngói Nhật, ngói Thái, ngói đất nung truyền thống

👉 Khoảng cách litô phụ thuộc hoàn toàn vào bước ngói, không có con số chung cho mọi loại.

Độ dốc mái

• Mái dốc lớn → khoảng cách litô có thể rộng hơn

• Mái dốc thấp → cần bố trí litô dày hơn để đảm bảo an toàn

Chiều dài mái theo phương dốc

Chiều dài mái càng lớn → số hàng litô càng nhiều.

Quy cách litô

• Litô thép hộp 30×60

• Litô 25×50

• Litô gỗ

Quy cách không ảnh hưởng số lượng hàng, nhưng ảnh hưởng độ bền và khả năng chịu lực.

Khoảng cách litô tiêu chuẩn theo từng loại ngói (tham khảo)

Trước khi áp dụng cách tính số lượng litô khi lợp ngói, bạn cần biết khoảng cách litô phổ biến:

⚠️ Lưu ý: Con số trên chỉ mang tính tham khảo, tốt nhất nên xem catalogue của nhà sản xuất ngói để có thông số chính xác nhất.

Công thức chuẩn: Cách tính số lượng litô khi lợp ngói

Công thức cơ bản

Số hàng litô = Chiều dài mái theo phương dốc ÷ Khoảng cách litô + 1

Trong đó:

• Chiều dài mái tính bằng mm

• Khoảng cách litô theo đúng loại ngói sử dụng

• “+1” là hàng litô đầu tiên ở mép mái

Ví dụ thực tế dễ hiểu

Giả sử:

• Chiều dài mái theo dốc: 6.000 mm (6 m)

• Lợp ngói sóng lớn, khoảng cách litô: 340 mm

👉 Áp dụng công thức:

6.000 ÷ 340 ≈ 17,6
→ Làm tròn: 18 hàng litô
→ Cộng thêm hàng đầu: 19 hàng litô

👉 Như vậy, số lượng litô cần lắp là 19 hàng cho một bên mái.

Nếu mái 2 bên đối xứng → tổng là 38 hàng litô.

Cách tính tổng chiều dài litô cần dùng

Sau khi biết số hàng litô, bước tiếp theo là tính tổng mét dài litô.

Công thức:

Tổng mét dài litô = Số hàng litô × Chiều dài mái ngang

Ví dụ:

• Số hàng litô: 19 hàng

• Chiều dài mái ngang: 8 m

👉 Tổng litô = 19 × 8 = 152 m litô

Nên cộng thêm 5–10% hao hụt cho cắt ghép, chỉnh sửa:

• Tổng đặt mua ≈ 160 – 165 m litô

Những sai lầm thường gặp khi tính số lượng litô khi lợp ngói

Dù công thức không phức tạp, nhưng trên thực tế rất nhiều công trình mắc lỗi:

• Ước lượng theo kinh nghiệm cũ

Mỗi loại ngói khác nhau, không thể dùng chung một khoảng cách litô.

• Không tính theo phương dốc mái

Nhiều người lấy diện tích mái chia đều, dẫn đến sai số lớn.

• Không cộng hao hụt

Thiếu litô giữa chừng → phát sinh chi phí mua lẻ, chậm tiến độ.

• Bỏ qua hàng litô đầu và cuối

Hai vị trí này chịu lực lớn, nếu thiếu sẽ gây võng mái.

Mẹo chuyên gia giúp tối ưu chi phí khi lợp litô

• Luôn chốt loại ngói trước, rồi mới tính litô

• Ưu tiên litô thép mạ kẽm để tăng tuổi thọ

• Hỏi kỹ thông số kỹ thuật từ nhà cung cấp ngói

• Đặt dư 5–10% vật tư để tránh thiếu hụt

• Nếu mái phức tạp (mái chữ L, mái lệch), nên chia từng mảng mái để tính riêng

Kết luận

Cách tính số lượng litô khi lợp ngói không hề khó, nhưng đòi hỏi đúng phương pháp và đúng thông số kỹ thuật. Việc tính chính xác ngay từ đầu giúp bạn:

• Tiết kiệm chi phí vật tư

• Đảm bảo mái ngói bền – chắc – đẹp

• Tránh sửa chữa, phát sinh về sau

Nếu bạn đang chuẩn bị thi công mái nhà hoặc làm trong lĩnh vực khung kèo – xây dựng, hãy xem việc tính litô là bước bắt buộc, không nên làm qua loa.

Để việc tính toán litô đạt hiệu quả cao nhất và đảm bảo mái ngói bền vững theo thời gian, việc lựa chọn hệ khung kèo đạt chuẩn là yếu tố không thể bỏ qua. Bạn có thể tham khảo chi tiết giá thi công khung kèo thép nhẹ để có giải pháp tối ưu về kỹ thuật, chi phí và tuổi thọ công trình ngay từ đầu.

Kiểm tra khung kèo bằng máy laser có chính xác không? Chuyên gia phân tích chi tiết từ A–Z