Rate this post

Trong quá trình thi công mái nhà, kiểm tra khung kèo trước khi lợp ngói là bước quan trọng nhất để đảm bảo độ bền, khả năng chịu lực và an toàn lâu dài cho công trình. Nhiều gia chủ thường chỉ quan tâm đến lựa chọn ngói mà quên mất rằng hệ khung kèo mới là “xương sống” nâng đỡ toàn bộ kết cấu mái. Chỉ cần một sai sót nhỏ ở khung kèo cũng có thể dẫn đến cong võng, dột nước, thậm chí nguy hiểm khi có gió bão.

Trong bài viết này, tôi sẽ hướng dẫn bạn 12 hạng mục cần kiểm tra chi tiết nhất trước khi tiến hành lợp ngói. Đây là checklist tiêu chuẩn mà các chuyên gia thiết kế – thi công mái nhà luôn áp dụng tại công trường.

Kiểm tra vật liệu làm khung kèo

Hệ khung kèo có thể làm từ thép hộp, thép mạ kẽm, hoặc gỗ. Mỗi loại có tiêu chuẩn riêng, nhưng yếu tố bắt buộc phải đảm bảo là:

Không rỉ sét, cong vênh.
Không bị mối mọt (đối với gỗ).
Độ dày và tiết diện đúng với hồ sơ thiết kế.

Hạng mục này ảnh hưởng trực tiếp tới tuổi thọ mái và chi phí bảo trì sau này.

Đảm bảo kích thước và thông số vật tư

Việc kiểm tra khung kèo trước khi lợp ngói cần xác minh:

Độ dày thép đúng theo thiết kế (thường 1.0–2.0 mm tùy loại kèo).
Kích thước thanh kèo, xà gồ, cầu phong, litô đúng tiêu chuẩn.
Nhà thầu không thay đổi vật liệu nhằm giảm chi phí.

Nhiều lỗi kết cấu phát sinh chỉ vì thông số vật tư không khớp với bản vẽ.

Kiểm tra liên kết bulong – vít – bản mã

Liên kết đúng kỹ thuật giúp mái chịu lực tốt hơn:

Siết chặt vừa đủ, không lỏng, không siết quá mức.
Không thiếu vị trí bulong hoặc gắn lệch tâm.
Bản mã đúng loại, không bẹp, không gãy.

Đây là điểm kiểm tra mà gia chủ thường bỏ sót.

Độ phẳng và độ thẳng của hệ khung

Khung kèo cần đạt độ phẳng và thẳng tuyệt đối để:

Ngói lên đều, không bị xô lệch.
Không tạo khe hở gây dột nước.
Tăng tính thẩm mỹ tổng thể của mái.

Chỉ cần phát hiện sai số nhỏ phải chỉnh sửa ngay trước khi lợp.

Khoảng cách giữa các thanh xà gồ

Khoảng cách xà gồ thường dao động từ 80 cm – 120 cm, tùy loại ngói. Nếu đặt quá thưa:

Mái sẽ rung lắc khi có gió lớn.
Ngói dễ bị gãy hoặc tụt.

Nếu quá dày sẽ tăng chi phí mà không cần thiết.

Khoảng cách litô theo tiêu chuẩn ngói

Litô (hoặc mè) phải lắp theo:

Bước sóng của ngói.
Độ dốc mái.
Khuyến nghị của nhà sản xuất.

Bước litô sai lệch dù chỉ 1–2 cm cũng khiến ngói không ăn khớp vào nhau.

Kiểm tra độ dốc mái

Mỗi loại ngói đều yêu cầu một độ dốc tối thiểu, ví dụ:

Ngói đất nung: 30–40 độ
Ngói màu: 17–22 độ
Ngói phẳng: ≥ 35 độ

Trong kiểm tra khung kèo trước khi lợp ngói, độ dốc là yếu tố cực kỳ quan trọng giúp nước thoát nhanh, hạn chế thấm dột.

Độ ổn định của toàn bộ khung kèo

Kiểm tra khả năng chịu lực của hệ khung bằng cách:

Test rung nhẹ.
Quan sát độ võng.
Đối chiếu chống gió, chống xoắn.

Khung kèo lỏng hoặc mất liên kết sẽ rất nguy hiểm khi lợp lên hàng trăm kg ngói.

Kiểm tra hệ đỡ mái phụ (bê tông, tường, dầm)

Khung kèo chỉ bền khi phần đỡ bên dưới chắc chắn:

Tường phải xây đúng kỹ thuật.
Bê tông không nứt, không rỗ.
Dầm mái đảm bảo khả năng chịu lực.

Nếu nền không chắc, mái sẽ bị xê dịch theo thời gian.

Kiểm tra chống oxy hóa và chống rỉ

Đặc biệt quan trọng với thép đen hoặc thép sơn chống rỉ:

Sơn phủ đầy đủ.
Không trầy xước.
Không để thép tiếp xúc trực tiếp với nước mưa trong quá trình thi công.

Việc này giúp kéo dài tuổi thọ khung kèo trên 20–30 năm.

Đảm bảo an toàn điện – nước khi thi công

Trước khi lợp ngói, cần đảm bảo:

Không có đường dây điện đi vắt qua mái.
Các đường ống thông hơi, ống thoát nước mái được cố định đúng vị trí.
Không cản trở quá trình lợp hoặc gây mất an toàn.

Nhiều sự cố xảy ra vì thợ vô tình dẫm lên đường ống hoặc kéo dây điện sai hướng.

Đối chiếu toàn bộ khung kèo với bản vẽ thiết kế

Bước cuối cùng và quan trọng nhất:

So sánh từng thanh kèo – xà gồ với bản vẽ.
Kiểm tra vị trí điểm giao.
Kiểm tra tải trọng thiết kế và tải trọng thực tế.

Việc đối chiếu giúp đảm bảo mái được thi công đúng tiêu chuẩn kỹ thuật ban đầu.

Tại sao phải kiểm tra khung kèo trước khi lợp ngói?

Quy trình kiểm tra khung kèo trước khi lợp ngói không chỉ giúp đảm bảo chất lượng công trình mà còn:

Tránh chi phí sửa chữa lớn sau này.
Hạn chế việc tháo ngói để khắc phục lỗi kết cấu.
Tăng tuổi thọ mái lên 30–50%.
Đảm bảo an toàn khi có gió bão, mưa lớn.

Đây là công việc mà gia chủ nên trực tiếp giám sát hoặc thuê chuyên gia nghiệm thu để đảm bảo mọi khâu đều chính xác.

Kết luận

Việc kiểm tra khung kèo trước khi lợp ngói là bước bắt buộc mà bất kỳ gia chủ nào cũng nên thực hiện. Chỉ khi hệ khung kèo đạt chuẩn, mái ngói mới vững bền, đẹp và an toàn trong nhiều năm. Hãy sử dụng 12 hạng mục kiểm tra ở trên như một checklist chuẩn để nghiệm thu trước khi tiến hành lợp ngói.